Anne Frank Krant

Enkele maanden terug werden we gebeld door iemand van de Anne Frank stichting. Hij vroeg of ze het blog ‘Het verborgen kistje’ mochten gebruiken voor de Anne Frank Krant 2014. De krant is een jaarlijkse uitgave voor leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Het thema voor dit jaar is ‘Vriendschap’. Een aantal gesprekken volgden en hieronder volgt de bewerking* van het blog, zoals deze opgenomen is in de Anne Frank Krant en inmiddels zijn weg heeft gevonden naar vele scholen in Nederland.

Een verborgen kistje
‘Moeten jullie kijken wat ik nou gevonden heb!’ Verrast laat Daniël de Graaff aan zijn vader en moeder zien wat hij net gevonden heeft. Tijdens een verbouwing van een huis keek hij nieuwsgierig in de kruipruimte en zag hij ineens een oud sigarettenblikje in het zand liggen. Samen maken zij het blikje voorzichtig open. Bovenop liggen twee Jodensterren en daaronder allemaal oude papieren.

Al snel zien ze dat die documenten allemaal van een joodse man zijn: Karl Gunther Hanf. Hij is na de Kristallnacht in 1938 uit nazi-Duitsland naar Nederland gevlucht. Er zit ook een verklaring van een arts bij dat Karl Gunther als kind polio (kinderverlamming) heeft gehad en dat hij daarom niet voor de nazi’s kan werken. Maar als de nazi’s alle joden uit Nederland weg willen hebben, helpt dat document hem niet meer. Net als 28.000 ander joodse mannen, vrouwen en kinderen duikt Karl onder. Een van zijn twee schuilplaatsen was de kruipruimte van het huis in Bilthoven en daar heeft hij het kistje verstopt.

Zoektocht
Voor de familie De Graaff begint een lange zoektocht naar Karl Gunther en zijn familie. Al snel ontdekken ze dat hij niet via doorgangskamp Westerbork naar de concentratiekampen in het oosten van Europa gedeporteerd is, want zijn naam staat op geen enkele lijst. Ze proberen van alles om er achter te komen of Karl Gunther nog leeft, maar niets lukt. Totdat ze een advertentie plaatsen in een tijdschrift van een organisatie voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen.

Kort na het plaatsen van die oproep gaat de telefoon: ‘U spreekt met Robert Haas. Ik lees net uw advertentie en ik zit te trillen op mijn stoel.’ Robert is een neef van Karl Gunther. Hij woont in Amstelveen en komt met zijn vrouw Irma al snel bij de familie De Graaff op bezoek om het sigarettenblikje op te halen. Robert kan precies vertellen over hoe het met zijn oom verder is gegaan.

Karl Gunther heeft de Jodenvervolging overleefd en is snel na de oorlog naar Canada vertrokken. Daar is hij met een Canadese vrouw getrouwd. Ze kregen samen geen kinderen en Karl Gunther is in 2005 overleden. Robert vertelt verder dat zijn oom heel weinig over de oorlog sprak. Het was allemaal te verdrietig. In het blikje zaten dus eigenlijk allemaal nieuwe puzzelstukjes van het leven van zijn oom.

Nieuwe vrienden
De familie De Graaff en de familie Haas vinden het blikje en hun ontmoeting zo bijzonder dat zij elkaar blijven ontmoeten. Zij zijn echte vrienden geworden, dankzij het verborgen blikje dat Daniël vond.

Bij het lesmateriaal van de krant behoort ook een stripboek. Het gaat over een jongen die een 'verborgen kistje' vind en daardoor nieuwe vrienden maakt. 

Beluister ook het videofragment van Irma Haas over haar onderduik - Omroep Brabant september 2014 .