Oud geleerd, jong gedaan!

"Opa, hebben oma en jij geen kinderen?" Met een glimlach kijk ik mijn kleindochter aan. "Jawel, onze kinderen zijn Job, Daniël, Sharon en Marijke, jouw mama!" Nu is het haar beurt om te glimlachen. "Hè opa, dat zijn geen kinderen!" Samen met haar en mijn kleinzoon blader ik door het album met familiefoto's. "Kijk, hier waren mama en jouw papa nog klein. En dit is nou een kinderfoto van mij!" Geïnteresseerd kijken ze mee naar de verzameling portretten uit de vorige eeuw. Ze gluren naar dat kind op de zwart-wit foto, maar ze zien geen opa. Onze kleindochter wijst op de foto ernaast: "Kijk, dat ben jij opa!" "Nee hoor, dat lijkt zo, omdat hij weinig haar op zijn hoofd heeft. Maar dat is oude opa Willem, mijn vader."

Vier generaties
Doorbladerend komen we bij een vier generatiefoto met mijn vader, zoon en kleinzoon. Vier tijdperken: vanuit het heden van mijn kleinzoon - teruggaand in de tijd - tot in de eeuw van mijn vader. Elk aanwijzend, leg ik mijn kleinzoon uit: "Jij bent een zoon van jouw papa, die een zoon is van mij. En ik ben een zoon van oude opa Willem." Met deze uitleg verliezen de kleinkinderen hun belangstelling voor het onderwerp. Terwijl mijn kleindochter gaat spelen, probeer ik de aandacht van de ander vast te houden: "Zie je dat jij lijkt op jouw papa? Hij heeft net als jij een kruintje voor in zijn haar. Door jullie haren kan je zien dat jij een zoon van papa bent." Geboeid kijkt hij nu naar de foto en voelt aan zijn haren. Opeens roept hij enthousiast "Opa, jij lijkt op oude opa!, ik zie het aan jullie haren!"

Onwillekeurig voel ik aan mijn haren, of eigenlijk aan de plek waar ze ooit gezeten hebben. Turend naar de foto zie ik dezelfde ogen en trekken om mijn mond. Ik heb dezelfde handen en krijg al een klein beetje zijn rimpels in mijn huid. Steeds meer ga ik praten zoals hij praat. Een terugkijk in mijn verleden, waaruit zomaar een gebeuren opwelt: Schuldbewust kijk ik op naar mijn vader. Op zijn van pijn verbeten gezicht, komt een bemoedigende glimlach. Dan tilt hij mij met één sterke arm op, omdat zijn andere gebroken blijkt en slap hangt. Veilig schuilend tegen zijn rug, rijden we op zijn brommer de lange weg terug naar huis.

Woorden vinden een melodie
Mijn oude vader van ruim 90 jaar is in deze eeuw van mijn kleinzoon nog zeer vitaal. Hij rijdt auto en doet de boodschappen op de fiets. Hij weet alles van computers en heeft pas nog een tablet gekocht. Mijn kleinzoon is inmiddels een spelletje aan het doen op de Nintendo DS. Ik kijk met hem mee op het dubbele scherm, maar begrijpen doe ik het niet. Dan herken ik een beweging die mijn kleinzoon met zijn hand maakt. Het is alsof ik vooruit kijk in zijn toekomst. De woorden, die zwerven door mijn hoofd, vinden een melodie: En we zitten bij elkaar - En we zeggen niet zoveel - Voor alles wat jij doet - Heb ik hetzelfde ritueel.

Mijn kleinzoon juicht als hij weer naar een ander level gaat. "Hoe weet je wat je moet doen?" vraag ik. "Gewoon ... doen!" is zijn korte antwoord. En als je het een keer niet weet?" Hij kijkt een ogenblik van zijn scherm naar me op: "Dan vraag ik het aan papa! En jij?" Het is even stil. De seconden tikken weg tussen de generaties door. Hij kruipt dichter tegen me aan. Terwijl ik mijn sterke arm om hem heen sla, kijk ik mijn kleinzoon met een bemoedigende glimlach aan: "Ja, dat doe ik ook gewoon - daarin lijk ik steeds meer op jou!"

Het lied 'Papa" van Stef Bos